Cơn thiếu máu não thoáng qua là bị bệnh gì?

Thiếu máu não thoáng qua còn có tên gọi khác là thiếu máu não cục bộ thoáng qua (TIA). Đây là tình trạng não bộ bị thiếu máu tạm thời và có các triệu chứng tương tự như đột quỵ. TIA thường kéo dài vài phút và ít khi gây ra tổn thương nghiêm trọng hay vĩnh viễn.

Một số người cho rằng, thiếu máu não thoáng qua là tình trạng đột quỵ não nhưng ở cấp độ nhẹ hơn. Nhưng thực ra, tình trạng này chỉ là dấu hiệu của đột quỵ. Nó báo hiệu đường dẫn máu để nuôi dưỡng não bộ bị tắc nghẽn do những cục máu đông. Tuy nhiên, nếu bạn chủ quan không chữa trị kịp thời có thể gây chết não và tử vong. Vì thế, chúng ta có thể xem đây vừa là lời cảnh báo, vừa là cơ hội phòng ngừa đột quỵ não.

Thiếu máu não cục bộ thoáng qua là dấu hiệu tiền đề của đột quỵ

Thiếu máu não cục bộ thoáng qua là dấu hiệu tiền đề của đột quỵ

3 dấu hiệu nhận biết bệnh thiếu máu não thoáng qua

Hầu hết các triệu chứng thiếu máu não thoáng qua sẽ biến mất trong khoảng một giờ và hiếm khi kéo dài đến 24 giờ. Dưới đây là 3 dấu hiệu điển hình của một cơn thiếu máu não thoáng qua bạn cần lưu ý:

  • Người bệnh đột ngột bị suy giảm thị lực, một bên mắt hoặc cả hai không nhìn rõ hay tối sầm lại.
  • Chân tay đau nhức, tê mỏi không rõ nguyên nhân và thường xảy ra ở một nửa thân người. Ngoài ra, các bộ phận như lưỡi, cằm, cơ mặt,... không cử động được gây khó khăn khi nói chuyện.
  • Một số triệu chứng gần giống rối loạn tiền đình như: Hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, choáng váng, ù tai xảy ra một cách bất thình lình.

>>> Xem thêm: Những triệu chứng thiếu máu não từ nhẹ đến nặng cần lưu ý

Nguyên nhân của bệnh thiếu máu não thoáng qua

Nguyên nhân trực tiếp khiến bạn bị thiếu máu não là do cục máu đông chặn dòng chảy của máu đến các tế bào não. Tuy nhiên, sau một thời gian thì huyết khối bị phá hủy hoặc di chuyển đi nơi khác theo dòng máu. Lúc này, máu được lưu thông trở lại nên các triệu chứng của bệnh cũng biến mất.

Do đó, những ai có nguy cơ hình thành cục máu đông cũng sẽ có khả năng mắc phải TIA bao gồm:

  • Người thường bị tăng huyết áp.
  • Người bị béo phì.
  • Hàm lượng mỡ trong máu cao.
  • Người bệnh tiểu đường, tim mạch, dị dạng bẩm sinh,...

Các bệnh tim mạch làm tích tụ mảng xơ vữa gây tắc nghẽn mạch máu và thiếu máu não đột ngột

Các bệnh tim mạch làm tích tụ mảng xơ vữa gây tắc nghẽn mạch máu và thiếu máu não đột ngột

Ngoài ra, bệnh thiếu máu não cục bộ thoáng qua còn chịu sự tác động của một số yếu tố khác như:

  • Tuổi tác: Thực tế cho thấy, thiếu máu não thoáng qua thường xảy ra ở người trung niên và cao tuổi. 
  • Yếu tố di truyền: Những bệnh lý về tim mạch hay rối loạn tuần hoàn não có liên quan đến gen di truyền. Vì thế, nếu trong gia đình có người từng bị bệnh thì nguy cơ bạn cũng mắc phải sẽ rất cao.
  • Giới tính: Nam giới có tỷ lệ bị thiếu máu não thoáng qua cao hơn nữ giới. 
  • Bệnh hồng cầu hình liềm khiến các hồng cầu có nguy cơ kết dính cao gây ra cục máu đông.
  • Lạm dụng quá nhiều thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ, đường, muối làm hình thành các mảng xơ vữa.
  • Sử dụng nhiều chất kích thích như rượu bia, hút thuốc,... làm tăng nguy cơ thiếu máu lên não thoáng qua.
  • Lười vận động làm máu lưu thông kém dẫn đến thiếu máu não cục bộ thoáng qua.
  • Người mắc bệnh về tâm lý như trầm cảm, lo âu cũng làm cho máu lên não kém.

Thiếu máu não thoáng qua có thực sự nguy hiểm không?

Thiếu máu não thoáng qua nguy hiểm không kém đột quỵ hay các tình trạng liên quan đến não khác. Cơn thiếu máu não đột ngột có thể đe dọa tính mạng hoặc gây liệt nửa người. Mạch máu bị tắc nghẽn do các mảng xơ vữa làm cho máu không thể lưu thông đến các tế bào não. Vì vậy, nếu không chữa trị kịp thời có thể làm não bị tổn thương nghiêm trọng. Một khi tế bào não bị chết đi sẽ dẫn đến đột quỵ não, thậm chí là tử vong.

Cứ 3 người xuất hiện cơn thiếu máu thoáng qua thì sẽ có 1 người bị đột quỵ. Trong đó, một nửa tỷ lệ tử vong đã gặp các triệu chứng cảnh báo trước đó khoảng 1 năm. Do vậy, khi thấy bản thân hoặc người thân có các dấu hiệu như: Bỗng dưng đau đầu, chóng mặt, tê bì chân tay,... thì cần đến ngay bệnh viện để khám.

Thiếu máu não thoáng qua có thể gây đột quỵ não hay những biến chứng đe dọa đến tính mạng

Thiếu máu não thoáng qua có thể gây đột quỵ não hay những biến chứng đe dọa đến tính mạng

Phương pháp điều trị cơn thiếu máu não thoáng qua

Tại các cơ sở y tế, bác sĩ thường có một số phác đồ để điều trị bệnh thiếu máu não thoáng qua. Trong đó, hai biện pháp thường được sử dụng là thuốc tây và phẫu thuật.

Điều trị thiếu máu não thoáng qua bằng thuốc tây

Đối với người bị thiếu máu não thoáng qua, một số nhóm thuốc thường được kê để điều trị là:

  • Nhóm thuốc chống kết tập tiểu cầu (chống đông máu): Aspirin là thuốc thường dùng trong điều trị các tình trạng nhồi máu não. Thuốc có tác dụng ngăn kết tập tiểu cầu làm hình thành huyết khối gây tắc nghẽn mạch máu.
  • Nhóm thuốc hỗ trợ giãn mạch như: Perindopril, azilsartan, thuốc chẹn alpha như alfuzosin, glyceryl isosorbid mononitrat, thuốc đối kháng calci amlodipine, sildenafil,... Thuốc giãn mạch tác động lên động mạch hoặc tĩnh mạch bằng cách hạ huyết áp, từ đó giúp máu lưu thông dễ dàng.
  • Nhóm thuốc hỗ trợ và tăng cường tuần hoàn máu lên não: Cinnarizin có tác dụng chẹn canxi chọn lọc, giảm hoạt tính của các chất gây co mạch; Piracetam tăng cường chuyển hóa oxy và glucose trên não, phục hồi tổn thương; Cerebrolysin điều hòa chức năng của các tế bào thần kinh, tăng cường máu truyền lên não,...
  • Bên cạnh đó, có thể kết hợp thêm các loại vitamin và khoáng chất như vitamin B, C và sắt,... Các loại vitamin này sẽ hỗ trợ điều trị, bổ sung thêm dưỡng chất cho não bộ.

Bác sĩ thường kê đơn thuốc tây để tăng cường máu lên não, chống hình thành cục máu đông

Bác sĩ thường kê đơn thuốc tây để tăng cường máu lên não, chống hình thành cục máu đông

Can thiệp phẫu thuật mạch máu

Can thiệp động mạch hoặc phẫu thuật thường được áp dụng khi bệnh nhân bị đột quỵ não hoặc điều trị bằng thuốc không hiệu quả:

  • Cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh: Đây là một thủ thuật mà ở đó bác sĩ sẽ lấy đi lớp trong của động mạch cảnh do có quá nhiều mảng bám. Kỹ thuật này giúp loại bỏ các mảng xơ vữa khỏi động mạch, phục hồi dòng chảy của máu.
  • Đặt stent động mạch cảnh: Đây là cách can thiệp nội mạch có ưu thế ít xâm lấn, rút ngắn thời gian nằm viện. Bác sĩ sẽ đưa dụng cụ qua một lỗ chọc kim ở động mạch của đùi. Bộ dụng cụ bao gồm dây dẫn, ống thông gắn bóng và stent. Dụng cụ giúp mở rộng lòng mạch bị tổn thương, ép các mảng xơ vữa vào thành động mạch. Từ đó giúp tái lập đường dẫn máu đến não, chữa trị bệnh thiếu máu não hiệu quả. 

Sử dụng sản phẩm từ cây sâm đất

Song song với việc dùng thuốc, can thiệp phẫu thuật thì sử dụng thảo dược sâm đất cũng là một cách để cải thiện máu lên não. Từ lâu trong đông y, sâm đất đã được dùng làm thuốc chữa một số bệnh như: Co giật, mệt mỏi, hoạt huyết…

Ngày nay, dưới sự phát triển của khoa học, một số nghiên cứu đã cho thấy khả năng chống stress oxy hóa từ sâm đất. Đồng thời, dược liệu này còn có thể bảo vệ DNA tránh bị tổn thương trước sự tấn công của các gốc tự do. Chúng giúp giảm tình trạng hình thành mảng xơ vữa động mạch gây nghẽn mạch máu đến não.

Để tăng cường tác dụng của sâm đất, các nhà khoa học còn kết hợp thêm với những thảo dược khác như: Hạt mào gà trắng, đinh lăng, bạch quả,... có tác dụng tăng cường tuần hoàn máu não, bổ sung dưỡng chất cho não bộ. 

Sản phẩm thảo dược từ cây sâm đất có tác dụng chống stress oxy hóa, tăng cường máu lên não

Sản phẩm thảo dược từ cây sâm đất có tác dụng chống stress oxy hóa, tăng cường máu lên não

>>> Xem thêm: Những cách trị thiếu máu não tại cơ sở y tế và tại nhà

Phòng tránh bệnh thiếu máu lên não thoáng qua

Thiếu máu lên não đe dọa trực tiếp đến tính mạng của chúng ta. Tuy nhiên, nếu biết cách phòng ngừa từ sớm thì bạn hoàn toàn có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh. Cụ thể:

  • Ở người lớn tuổi, cần quan tâm các bệnh lý về tim mạch, tiểu đường, đái tháo đường,... Nên định kỳ kiểm tra các bệnh trên khoảng 6 tháng một lần để điều trị sớm khi có dấu hiệu bất thường.
  • Xây dựng thực đơn ăn uống lành mạnh, hạn chế tiêu thụ chất béo, thực phẩm quá mặn hay ngọt.
  • Tránh sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá,...
  • Lựa chọn một bộ môn thể thao phù hợp với thể chất như: Đi bộ, yoga, chạy bộ,... giúp lưu thông khí huyết.
  • Cần có chế độ nghỉ ngơi thích hợp, tránh làm việc quá căng thẳng trong thời gian dài,...

Cơn thiếu máu não thoáng qua là một dấu hiệu tiền đột quỵ mà mọi người cần lưu ý. Khi thấy các triệu chứng điển hình của bệnh, bạn hãy đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và chẩn đoán. Người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ để có thể chữa trị dứt điểm. Ngoài ra, nếu bạn muốn tìm hiểu rõ về cách trị bệnh thiếu máu não, hãy để lại bình luận bên dưới nhé.

Tham khảo

Transient ischemic attack (TIA) - Symptoms and causes - Mayo Clinic

Transient ischaemic attack (TIA) - NHS (www.nhs.uk)

TIA (Transient Ischemic Attack): Causes & Risk Factors (webmd.com)